Komponent transportowy jako istotny element zapobieżenia depopulacji małych ośrodków – Eksperci Forum Infrastruktury przygotowali podsumowanie rozważań po I Mazowieckim Kongresie Transportowym.
Wyludnianie się niewielkich ośrodków jest zagadnieniem, które objęte jest szeregiem stale pojawiających się analiz, które badają zarówno przyczyny jak i skutki tego zjawiska. Diagnozuje się, że dotychczasowi mieszkańcy szukając lepszych perspektyw zawodowych i zarobkowych i decydują się na emigrację do większych miast lub za granicę – zatem kluczowym czynnikiem jest bezrobocie lub brak perspektyw zawodowych (brakuje dywersyfikacji, dobrze płatnych miejsc pracy, pracy na część etatu pozwalającej prowadzić działalność). Decydując się na życie w większych miastach oczekiwaniami są także na dostęp do usług medycznych, edukacji i rozrywki. Także jakość edukacji w miastach ma ogromne znaczenie dla ich atrakcyjności. Miasta z dobrze rozwiniętym systemem edukacji przyciągają młodych ludzi, którzy chcą kontynuować naukę na wysokim poziomie. Brak odpowiednich placówek edukacyjnych (czy dostępu do edukacji zawodowej, online, kursów, doszkalania) w mniejszych miastach często skłania młodzież do wyjazdu do większych ośrodków, co w dłuższej perspektywie prowadzi do wyludniania się tych pierwszych.
Jako istotny element zaradczy należy wskazać na przemyślaną politykę związaną z transportem i budową infrastruktury, a także organizacją usług publicznych.
Nie jest bowiem tak, że w mniejszych ośrodkach brak dostępu do komunikacji publicznej jest zastępowany przez organizowanie sobie we własnym zakresie środków komunikacji (samochód, wspólne sąsiedzkie wsparcie w dowożeniu). To właśnie brak odpowiedniej infrastruktury i usług transportowych w mniejszych miejscowościach może i będzie prowadzić do ich wyludniania. Badania prowadzone na tych, którzy zdecydowali się pozostać z przyczyn osobistych czy ekonomicznych, nie będą reprezentatywne.
Jakość infrastruktury i dostępność usług publicznych to kluczowe elementy wpływające na atrakcyjność miast. Dobrze rozwinięta sieć transportu publicznego i sprawnie działające (punktualnie) usługi przewozowe – zapewniające szybki dojazd do jednostek służby zdrowia, edukacji i innych usług publicznych – sprawiają, że ludzie chętniej pozostają w swoich miejscowościach, tam się kształcą, zakładają rodziny, prowadzą działalność i podejmują pracę – generując popyt na usługi lokalne.
W rozważaniach nie można pominąć także dostępu do bezpłatnej i szybkiej sieci internetowej, pozwalającej bez konieczności przemieszczania się wykonywać szereg czynności zawodowych, wizyt lekarskich, nauki, a także załatwiania spraw urzędowych.
Postulować należy także przemyślaną politykę mieszkaniową – w małych o środkach elastyczniej można reagować na zapewnienie dostępności mieszkań. Można też przy mniejszych kosztach osiągnąć lepsze warunki mieszkaniowe. Jakość środowiska naturalnego i warunki życia w miastach mają ogromne znaczenie dla ich mieszkańców – a im większy ośrodek, tym są one gorsze. Zanieczyszczenie powietrza, hałas i brak terenów zielonych mogą skłaniać ludzi szukania możliwości życia w mniejszych miejscowościach. Mniejszym miastom łatwiej prowadzić przemyślaną politykę i zadbać o poprawę środowiska, inwestycje w estetyki przestrzeni i powiększenie zielonych przestrzeni wspólnych.
Zapewnienie przewidywalnego (punktualnego) i sprawnego transportu (oraz dostępu do usług cyfrowych) będzie gwarancją odwrócenia trendu migracji do dużych miast – gdyż poza dostępnością do pracy, edukacji i usług (które można zrealizować dzięki sprawnemu systemowi transportu) wszystkie przesłanki – w tym wzrost kosztów życia, wysokie ceny nieruchomości, niższa jakoś warunków życia, osłabienie więzi społecznych, brak wpływu na środowisko naturalne, wsparcia dla lokalnych przedsiębiorców – przemawiają przeciwko takiemu trendowi.
Zespól think tanku Forum Infrastruktury
Zapraszamy do kontaktu: biuro@foruminfr.com.pl