Ustawą z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Ustawą), która weszła w życie 8 marca 2020 roku wprowadzono zmiany, które przewidują dodatkowe, przedmiotowe wyłączenia stosowania ustawy – Prawo zamówień publicznych (Pzp). Aktualnie w parlamencie procedowane są dalsze zmiany do tej Ustawy, niemniej jednak warto już teraz pokazać na pierwsze skutki wprowadzonych zmian w odniesieniu do procedury udzielania zamówień.
I tak, zgodnie z art. 6 w/w Ustawy: „Do zamówień, których przedmiotem są towary lub usługi niezbędne do przeciwdziałania COVID-19, nie stosuje się przepisów ustawy z dnia 29 stycznia 2004r. – Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 1843), jeżeli zachodzi wysokie prawdopodobieństwo szybkiego i niekontrolowanego rozprzestrzeniania się choroby lub jeżeli wymaga tego ochrona zdrowia publicznego”.
Jak wynika z powyższego ustawodawca przewidział wyłączenie stosowania rygorów Pzp w następujących przypadkach, tj. gdy:
- zamówienie dotyczy towarów lub usług (w procedowanych zmianach jest już mowa o spójnych z nomenklaturą zamówieniową – dostawach lub usługach);
- zamówienie jest niezbędne do przeciwdziałania COVID-19;
- zachodzi wysokie prawdopodobieństwo szybkiego i niekontrolowanego rozprzestrzeniania się choroby lub jeżeli wymaga tego ochrona zdrowia publicznego.
Jak zatem przełożyć to na rzeczywistość z którą stykamy się w dzisiejszej sytuacji?
Niezbędność towarów (lub dostaw jak to ma miejsce w procedowanych zmianach), a także usług do przeciwdziałania COVID-19 należy oceniać na gruncie art. 2 ust.2 Ustawy. Zatem każde zamówienie, którego celem jest zwalczanie zakażenia, zapobieganie rozprzestrzenianiu się, profilaktyka oraz zwalczanie skutków choroby jest usprawiedliwione z punktu widzenia wyłączenia stosowania Pzp. Procedowane zmiany jeszcze rozszerzają ten katalog uszczegóławiając zwalczanie skutków choroby poprzez wskazanie wprost, iż skutki te mogą mieć także charakter społeczno-gospodarczy.
Nie ulega zatem wątpliwości, że w ten zakres mogą wchodzić wszelkie zamówienia dotyczące środków dezynfekcyjnych, środków ochrony dla pracowników, odpowiednich środków medycznych, czy usług mających na celu np. dezynfekcję. Jednak wspomniany wyżej przepis, daje podstawy także do zamówień dotyczących sprzętu elektronicznego, czy usług IT, związanych np. z pracą zdalną pracowników, czy wyposażenie ich zdalnego stanowiska pracy, które są również „przeciwdziałaniem COVID-19”. W szczególności procedowane zmiany polegające na wskazaniu wprost zwalczania choroby, jako zwalczanie jej skutków społeczno-gospodarczych daje podstawy do wskazanych wyżej działań.
W jaki sposób oceniać „wysokie prawdopodobieństwo szybkiego i niekontrolowanego rozprzestrzeniania się choroby”, czy „ochronę zdrowia publicznego” nie dowiemy się z ustawy, jednak należy oceniać to biorąc pod uwagę aktualny stan rozprzestrzeniania się COVID-19 (np. ilość chorych na danym terenie i dynamikę wzrostu zachorowań) w momencie podjęcia decyzji o udzieleniu zamówienia oraz wpływ tej ogólnej sytuacji na specyfikę zamówienia, które ma zostać w konkretnej sytuacji udzielone.
r. pr. Tadeusz Lewandowski