1 kwietnia 2020 r. weszła w życie nowelizacja ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw, której warto przyjrzeć się z punktu widzenia warunków przeprowadzania postępowań i ubiegania się o udzielenie zamówień publicznych, a także wykonywania zawartych już w tym zakresie umów.
Sygnalizując wprowadzone zmiany, zwrócić uwagę należy w szczególności na:
- Zmiany dotyczące terminów procesowych i sądowych.
I tak, zgodnie z wprowadzonymi zmianami (art. 15zzs ust.1 znowelizowanej ustawy), co do zasady, w okresie trwania stanu zagrożenia epidemicznego lub epidemii terminy procesowe i sądowe, a więc także w sprawach dotyczących zamówień publicznych nie rozpoczynają biegu, a te które się rozpoczęły zostają zawieszone. Regulacja ta, na mocy wyraźnego wyłączenia ustawowego, nie dotyczy jednak kontroli uprzednich zamówień współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej prowadzonych przez Prezesa UZP oraz procedury odwołań przed KIO (art. 15zzs ust.3). Oznacza to, że kontrole będą nadal przeprowadzane, a terminy do wnoszenia odwołań, pomimo utrudnień związanych z pandemią, nadal obowiązują.
Dodatkowo, zmiany przewidują, że w w/w okresie nie będą odbywać się rozprawy, a więc również rozprawy przed KIO (art. 15zzs ust.6). Jednak, zgodnie z wprowadzonymi regulacjami Prezes KIO, w porozumieniu z Prezesem UZP, w drodze zarządzenia może określić warunki pracy KIO, aby zachować środki ostrożności związane z COVID-19, ale jednocześnie zapewnić prawidłowy tok urzędowania KIO. Z informacji przekazywanych przez UZP, wynika, że wdrożenie takich regulacji jest na zaawansowanym etapie.
- Zmiany dotyczące realizacji umowy w sprawie zamówienia publicznego.
Wprowadzone zmiany, przewidując powstanie możliwych trudności w realizacji zamówień publicznych, związanych z występowaniem COVID-19, ustalają także ramowo procedury postępowania w takich przypadkach (art. 15r) i niektóre skutki wynikające z tej sytuacji.
I tak, pierwszą czynnością, do której ustawa obliguje strony umowy o zamówienie publiczne jest niezwłoczne poinformowanie drugiej strony o trudnościach przy realizacji umowy, a związanych z COVID-19. W szczególności za takie trudności uznaje się nieobecność pracowników związaną np. z kwarantanną lub zachorowaniami. Drugą grupą trudności są problemy związane ze wstrzymaniem dostaw produktów, komponentów, czy materiałów. Okoliczności te mogą dotyczyć także podwykonawcy i dalszych podwykonawców.
W związku z powstałymi z powodu pandemii COVID-19 trudnościami w realizacji umowy ustawa nowelizująca przewiduje, że strony mogą w szczególności na jej podstawie zmienić umowę o zamówienie publiczne i ustalić:
- zmianę terminu wykonania umowy lub jej części, lub czasowego zawieszenie wykonywania umowy lub jej części,
- zmianę sposobu wykonywania dostaw, usług lub robót budowlanych,
- zmianę zakresu świadczenia wykonawcy i odpowiadającą jej zmianę wynagrodzenia wykonawcy
o ile jednak wzrost wynagrodzenia spowodowany każdą kolejną zmianą umowy nie przekroczy 50% wartości pierwotnej umowy.
Zmiany w umowach mogą także, w pewnych zakresach, dotyczyć umów pomiędzy wykonawcą i podwykonawcami, a także pomiędzy podwykonawcą i dalszymi podwykonawcami.
Podjęto także próbę zarysowania procedury określania wpływu trudności w realizacji umowy w związku z COVID-19 na proces ustalenia i dochodzenia kar umownych oraz odszkodowań związanych z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem umów.
r. pr. Tadeusz Lewandowski